map 2.jpg

 

Sawl gwaith ydych chi wedi clywed bod dysgu a siarad Saesneg yn bwysig? Byddai pobl yn arfer dweud ei bod yn rhaid cael Saesneg ‘i ddod ymlaen yn y byd’. Ond pa mor wir ydy hynny erbyn heddiw tybed? 

Dyma fap sy’n dangos ble mae prif ieithoedd y byd yn cael eu siarad.

Dosraniad Ieithoedd (swyddogol neu iaith gyntaf) 2010

 

Prif Ieithoedd y Byd yn ôl Poblogaeth

Iaith

Nifer o Siaradwyr

(miliynau)

Mandarin 955
Sbaeneg 403
Saesneg 360
Hindi 310
Arabeg 295
Portiwgeeg 215
Rwseg 155
Siapaneeg 125
Almaeneg 89
Pie Chart1.jpg

Na, dydy Saesneg ddim ar ben y rhestr a does dim sôn am Gymraeg! Iaith leiafrifol ydy’r Gymraeg, iaith sy’n cael ei siarad gan leiafrif poblogaeth y wlad. Ond coeliwch neu beidio, mae 60 o ieithoedd lleiafrifol yn Ewrop yn unig (heb sôn am weddill y byd) gyda dros 40 miliwn o bobl yn eu siarad.

Iaith Geltaidd ydy’r Gymraeg. Defnyddir y term y Celtiaid gan haneswyr ac archeolegwyr am bobl a oedd yn byw ar draws ardal eang yn cynnwys canolbarth a gorllewin Ewrop, gyda rhai pobloedd yn ymestyn cyn belled ag Asia Leiaf. Defnyddir y term hefyd am genhedloedd modern sy'n siarad iaith Geltaidd neu a oedd yn siarad iaith Geltaidd hyd yn weddol ddiweddar. Mae’r ieithoedd Celtaidd yn cael eu rhannu yn Frythoneg – Cymraeg, Llydaweg a Chernyweg – ac Oideleg, sef Gaeleg, Gwyddeleg a Manaweg. Y gwledydd sy’n cael eu hadnabod fel "gwledydd Celtaidd" heddiw ydy’r chwe chenedl Geltaidd yng ngogledd-orllewin Ewrop – yr Alban, Cernyw, Cymru, Iwerddon, Ynys Manaw a Llydaw.

mapmapmap-01.jpg (1)

IAITH

NIFER Y SIARADWYR (2011)

Cymraeg

562,000

Gwyddeleg

94,000

Llydaweg

250,000

Gaeleg

58,000

Cernyweg

1,700

Manaweg

1,900

 

Mae llawer o eiriau tebyg yn yr ieithoedd Celtaidd e.e.

 Eiriau tebyg yn yr ieithoedd Celtaidd 

Cymraeg

un

dau

tri

naw

deg

du

glas

gwyn

cath

gafr

ceffyl

Llydaweg

unan

daou

tri

nav

dek

du

glas

gwen

kazh

gavr

mar’ch

Gaeleg yr Alban

aon

tri

naoi

deich

     

cat

gabhar

 

Gwyddeleg

aon

tri

naoi

deich

     

cat

gabhar

 

Beth fydd dyfodol yr ieithoedd hyn tybed?

Edrychwch ar y penawdau hyn o bapurau newydd ddiweddar:

Newspaper Headlines-01.jpg

O edrych yn fanylach o dan y pennawd ‘The state of the Welsh language: Number of people speaking Welsh fluently falls by 7,000 over the last decade’, fe welir bod Arolwg Iaith Llywodraeth Cymru yn 2014 wedi darganfod bod canran y siaradwyr Cymraeg wedi gostwng o 12% i 11% rhwng 2004 a 2014.

Bar Welsh Speakers-01.jpg