Merch ifanc yn newynu

Rhifyn 15 - Rhyfedd
Merch ifanc yn newynu

Darllenwch yr adroddiad papur newydd isod sy'n sôn am ddigwyddiad rhyfedd yn 1869.

papur.jpg

Beth ydy stori Sarah Jacob, felly?

Roedd rhai pobl yn meddwl bod Sarah wedi gallu byw am ddwy flynedd heb fwyta nac yfed unrhyw beth. Dyna beth roedd ei theulu'n ei ddweud. Yn wir, roedd sôn mai hi oedd yn gwrthod unrhyw fwyd neu ddiod oedd yn cael ei gynnig iddi.

Ar y llaw arall, roedd rhai pobl yn dweud bod yna ychydig o dwyllo wedi digwydd. Roedd y post mortem yn dangos bod ychydig bach o fwyd yng nghorff Sarah Jacob pan fu farw ac efallai bod rhywun wedi rhoi ychydig o fwyd iddi pan nad oedd neb yn gwylio.

Yn yr achos llys, penderfynodd y rheithgor fod Evan a Hannah Jacob yn euog o ddynladdiad gan eu bod wedi caniatáu iddi newynu. Fodd bynnag, mynnodd Mr Jacob, "Yr ydym yn ddieuog".

Cafodd y ddau eu dedfrydu i lafur caled yn y carchar: Evan Jacob am flwyddyn a Hannah Jacob am chwe mis.

Geirfa

Cymraeg Disgrifiad Saesneg
dynladdiad lladd rhywun manslaughter
dan ei sang yn orlawn full to capacity
diffynnydd person sydd wedi ei gyhuddo o dorri’r gyfraith ac sy’n ymddangos yn y llys defendant
yn y doc rhan o’r llys lle mae’r diffynnydd yn sefyll in the dock
gwelw gwyn, ddim yn iach pale
cyhuddiad beth roedden nhw wedi ei gyhuddo o wneud accusation, charge
rheithgor panel o bobl sy’n penderfynu ydy diffynnydd yn euog neu’n ddieuog jury
gwanhau mynd yn wan to weaken
dedfrydu rhoi cosb to sentence
llafur caled gwaith caled iawn hard labour

Tasgau

TASG 1

Dychmygwch mai chi yw un o’r nyrsys neu’r meddygon sy’n gofalu am Sarah. Ysgrifennwch lythyr at gylchgrawn meddygol yn sôn amdani ac am beth sy’n digwydd. Yn ogystal â chynnwys y ffeithiau, gallwch chi fynegi’ch barn os ydych chi eisiau.

TASG 2

Rydych chi’n gweithio i bapur newydd ac rydych chi eisiau ysgrifennu stori o safbwynt rhieni Sarah. Ysgrifennwch gyfweliad gyda naill ai fam neu dad Sarah.

TASG 3

Tybed a oedd gallu arbennig gan Sarah Jacob i fyw heb fwyd a diod neu ydych chi’n meddwl ei bod hi neu ei theulu yn twyllo pobl? Pam rydych chi’n dweud hynny?

Mwy o’r rhifyn yma...