Beth yw eich barn am y frenhiniaeth?

Rhifyn 16 - Brenhinoedd a Breninesau
Beth yw eich barn am y frenhiniaeth?

Beth yw eich barn am y frenhiniaeth?

Mae papur lleol wedi gofyn y cwestiwn isod a gwahodd ei ddarllenwyr i roi eu barn. Darllenwch y llythyr isod ac edrychwch ar y tasgau sy'n dilyn.

15 Mawrth 2013

Annwyl Olygydd,


Diolch i chi am holi'r cwestiwn hwn. Nid oes pwynt cael brenhiniaeth o gwbl, yn fy marn i.
Mae nifer o ddadleuon pwysig yn erbyn.

Yn gyntaf, mae'r frenhiniaeth yn groes i ddemocratiaeth. Does dim hawl gan bobl ddewis brenin neu frenhines, oherwydd bod y teitl yn cael ei etifeddu.

Yn ail, nid oes neb yn dod yn frenin neu'n frenhines oherwydd eu bod nhw'n ddeallus neu'n brofiadol, dim ond oherwydd eu bod nhw'n perthyn i deulu arbennig. Mae'r Frenhines Elizabeth yn bennaeth y lluoedd arfog, ond nid oes ganddi unrhyw brofiad o gwbl o fod yn filwr. Mae hi'n bosib i unrhyw un ym Mhrydain fod yn Brif Weinidog neu'n aelod seneddol, ond nid oes cyfle i bawb gael bod yn frenin neu frenhines. Nid yw hyn yn deg o gwbl.

Yn drydydd, mae'r frenhiniaeth yn ddrud iawn. Mae'r grŵp 'Republic' eisiau gweld arlywydd yn cael ei ethol yn lle brenin neu frenhines, ac maen nhw'n amcangyfrif bod y frenhiniaeth yn costio £202.4 miliwn o bunnoedd y flwyddyn. Rydyn ni'n talu nid yn unig am y frenhines a'r teulu agos, ond am lawer o'i theulu estynedig hefyd. Felly, mae'r 16 aelod o'r teulu sy'n 'gweithio' yn cael £12.7 miliwn yr un. Maen nhw'n gallu fforddio talu am staff i wneud popeth drostyn nhw. Felly, nid oes syniad gan y teulu brenhinol sut mae pobl gyffredin yn byw.

Yn olaf, mae'r frenhiniaeth yn rhywbeth i Brydain, ac nid i ni yma yng Nghymru. Roedd ein teulu brenhinol ein hunain gennym ni hyd at 1282. Y peth gorau i ni felly yw cael gwared ar y teulu brenhinol. Y ffordd ymlaen yw sefydlu gweriniaeth yng Nghymru, gydag arlywydd wedi'i ethol, gan y Cymry.

Diolch am y cyfle i fynegi fy marn.

Yn gywir iawn,

M. Hughes.

Geirfa

Cymraeg Disgrifiad Saesneg
brenhiniaeth (b) swydd brenin/brenhines monarchy
dadleuon sawl dadl arguments
democratiaeth (b) hawl pobl i bleidleisio democracy
etifeddu cael rhywbeth ar ôl e.e. tad neu fam to inherit
lluoedd arfog y fyddin, y llu awyr a’r llynges armed forces
teulu estynedig cefnder, cyfnither, modryb, a phawb extended family
gweriniaeth (b) gwlad neu lywodraeth heb frenin republic
arlywydd pennaeth y wlad, fel yr Arlywydd Obama yn UDA president
ethol dewis drwy bleidleisio to elect
sefydlu cychwyn, gosod i fyny to establish