Gelod

Mae cwmni Biopharm yn yr Hendy, De Cymru, yn gartref i dros 50,000 gelen. Maen nhw'n cael eu hanfon i ysbytai a labordai ymchwil dros y byd. Yn wir, maen nhw wedi helpu pobl mewn 29 o wledydd i gyd.

Os bydd person wedi colli bys, llaw, coes, clust neu drwyn, mae llawfeddygon yn gallu eu gwnïo nhw'n ôl. Ond weithiau dydy'r gwaed ddim yn llifo drwy'r gwythiennau'n dda. Mae'r gelod yn cael eu defnyddio i helpu'r gwaed i lifo eto fel bod y bys neu'r trwyn yn 'cydio' eto.

Mae gelod wedi cael eu defnyddio i wella pobl ers miloedd o flynyddoedd. Roedd pobl yn arfer credu bod gormod o waed yn beth drwg, felly roedd gelod yn cael eu defnyddio i sugno ychydig ohono i ffwrdd.

Roedd gelod yn arfer cael eu cadw mewn dŵr mewn jariau hardd fel hyn. Llun: king_david_uk

Ffeithiau am elod:

• Maen nhw'n byw mewn llynnoedd ac yn y môr.
• Mae hyd at wyth pâr o lygaid gan rai gelod.
• Mae gelod yn wrywaidd ac yn fenywaidd ar yr un pryd!
• Mae gelen yn chwyddo 5 gwaith ei maint ar ôl sugno gwaed.
• Pan fydd yr elen yn llawn, mae hi'n cwympo i ffwrdd.

Mae gelod yn dal i gael eu gwerthu yn y farchnad mewn rhai gwledydd, fel Twrci. Llun: roman.petruniak