Ffeil-o-ffaith: Aur

Roedd y Rhufeiniaid yn hoffi defnyddio aur i wneud tlysau a llestri hardd. Y gair Lladin am 'aur' yw 'aurum' a'r un gair yw'r gair a ddefnyddiwn ni heddiw yn Gymraeg, sef 'aur'. AU yw'r llythrennau sy'n dynodi aur ar y tabl cyfnodol.

• Gallwch roi'r holl aur sydd wedi cael ei ddarganfod yn y byd mewn un bocs sgwâr fyddai'n ffitio o dan y Tŵr Eiffel ym Mharis.
• Mae aur yn fetel meddal iawn. Mae'n hawdd ei blygu â llaw.
• Mae rhai darnau sy'n cael eu defnyddio fel ceiniogau wedi eu gwneud allan o aur pur.
• Wrth orchuddio metel arall ag aur, dim ond 0.05 mm sy'n cael ei ddefnyddio.
• Cafodd aur ei ddefnyddio ar gyfer medalau aur y Gemau Olympaidd am y tro ola yn 1912.  Erbyn hyn mae medalau aur ac arian yn cael eu gwneud o 92.5% arian.  Rhaid i fedalau aur cael eu gorchuddio gydag o leiaf 6 grams o aur.
• Mae aur i'w gael yn nŵr y môr, ond byddai'n costio mwy na gwerth yr aur i'w dynnu allan.