Y frân, y tsimpansî a’r gneuen

Mae gwyddonwyr yn Athrofa Max Planck yn yr Almaen wedi cynnal cyfres o arbrofion sy'n dangos bod tsimpansïaid nid yn unig yn ddyfeisgar ac yn ddeallus ond eu bod hefyd yn barod i ddyfalbarhau.

Gosododd y gwyddonwyr diwb fertigol 26 centimetr ar wal. Llenwon nhw waelod y tiwb â dŵr a rhoddon nhw gneuen i arnofio ar wyneb y dŵr. Yna, gadawyd i'r tsimpansïaid geisio cael gafael ar y gneuen.

Y ffordd hawsaf o wneud hyn, wrth gwrs, fyddai tynnu'r tiwb i lawr o'r wal, tywallt y dŵr a chymryd y gneuen, ond nid oedd hyn yn bosib, gan fod y tiwb yn sownd wrth y wal.

Roedd rhaid dod o hyd i ffordd arall o gael y gneuen, felly. Ar ôl ychydig, sylwodd y tsimpansïaid fod mwy o ddŵr ar gael tua metr i ffwrdd o'r tiwb - a dyma'r ateb i'w problem.

Dechreuon nhw gario'r dŵr yn eu cegau a'i ollwng yn y tiwb, er mwyn codi lefel y dŵr, a dod â'r gneuen i'r wyneb. Dro ar ôl tro, aethon nhw at y dŵr, ei godi ac yna'i ollwng yn y tiwb.

Aeth un o'r tsimpansïaid mor bell â gwneud pi-pi yn y tiwb er mwyn codi lefel y dŵr.

Dywedodd y prif wyddonydd, Daniel Hanus, ei bod hi'n amlwg bod y tsimpansïaid yn gwybod yn union beth roedden nhw'n ei wneud a'u bod yn dal ati hyd nes iddyn nhw lwyddo.

Mae'n amlwg bod yr un wnaeth bi-pi yn y tiwb wedi deall sut i ddatrys y broblem! Roedd angen codi lefel y dŵr er mwyn codi'r gneuen i'r wyneb - dim ots o ble roedd hwnnw'n dod!