… A dyma’r newyddion …

Rhifyn 40 - Blwyddyn gron
… A dyma’r newyddion …

Ar ôl misoedd o drafod a dadlau, cynhaliwyd refferendwm BREXIT yn 2016. Refferendwm oedd hwn i benderfynu a fyddai Prydain yn parhau’n aelod o’r Undeb Ewropeaidd neu beidio.

Penderfynodd pobl Prydain o 52% i 48% eu bod nhw’n dymuno gadael tra, yng Nghymru, penderfynodd 854 572, sef 52.5% o’r bobl, dros adael, gyda 772 347, sef 47.5%, yn pleidleisio dros aros.

Ar ddiwedd y flwyddyn, rydyn ni’n parhau’n aelodau o’r Undeb Ewropeaidd ond bydd y broses o ddod allan o’r Undeb Ewropeaidd yn dechrau ym mis Mawrth 2017 gyda’r bwriad o adael erbyn mis Mawrth 2019.

***

Lladdwyd cannoedd o bobl a dinistriwyd adeiladau di-ri wrth i gorwynt Matthew deithio o Haiti a Ciwba, drwy’r Bahamas ac i fyny arfordir dwyreiniol Gogledd America eleni. Gorfodwyd miloedd o bobl i adael eu cartrefi. Gwnaethpwyd difrod gwerth dwy filiwn (2 000 000 000) o ddoleri yn Haiti, un o wledydd tlotaf y byd.

***

Daeth tua 200 000 o bobl allan i groesawu tîm pêl-droed Cymru yng Nghaerdydd ar ôl eu llwyddiant ysgubol ym Mhencampwriaeth Euro 2016 ym mis Mehefin. Ar ôl methu â chyrraedd prif bencampwriaeth am 58 o flynyddoedd, cyrhaeddodd y tîm rownd gynderfynol Pencampwriaeth Euro 2016 yn Ffrainc. Llongyfarchiadau calonnog iddyn nhw.

***

Llwyddodd gorila i ddianc o’i ffald drwy ddrws oedd heb ei gau’n iawn yn Sŵ Llundain. Gofynnwyd i’r cyhoedd adael y sŵ wrth i geidwaid yr anifeiliaid a heddlu arfog geisio dal Kumbuka. Yn ystod yr amser roedd e’n rhydd, aeth Kumbuka i grwydro ac i chwilota ac, ar ôl dod o hyd i botelaid fawr o sudd cwrens duon, yfodd bum litr. Symudwyd y gorila anferth yn ôl i’w ffald heb achosi unrhyw ddifrod.

Geirfa

Cymraeg Disgrifiad Saesneg
bwriad rhywbeth rydych chi’n bwriadu ei wneud intention
dinistrio distrywio to destroy
di-ri nifer uchel – mor uchel mae’n anodd ei gyfrif countless
corwynt gwynt cryf iawn hurricane
difrod dinistr damage
ysgubol ansoddair sy’n gysylltiedig â’r gair ysgubo sweeping
ffald lle agored ar gyfer cadw anifeiliaid mewn sŵ enclosure
ceidwaid lluosog ceidwad; pobl sy’n gofalu am anifeiliaid mewn sŵ keepers
arfog yn cario arfau armed
chwilota chwilio’n fusneslyd to rummage